Vasilis Zografos
“BackHome”
‘Without the house, man would be a dispersed being. The house is a large cradle. Life begins well, enclosed, protected… When we dream of the house we were born in we participate in this original warmth’.
In the myth of origin suggested by Gaston Bachelard, man, in his primordial state is sheltered. This state of being-at-home however, appears to be elusive, requiring an illusory state such as dreaming in order to be contemplated. Its unattainability parallels Heidegger’s elusiveness of an idealised home. While Bachelard presents the elusiveness of home in opposition to our current state, Heidegger’s notion of dwelling incorporates the idea of the lost home in our journey towards the essence of home.
Vasilis Zografos, through a series of enigmatic still lives and landscapes presented in the exhibition BACKHOME, attempts a similar journey through familiar painting archetypes, which he considers his personal shelter; his home. It is a journey of return, which focuses on an internal dialogue, and through the spiritual toil and mental investment required, explores the need for a temporary ovrhaul. Drawing on a subtle but at the same time persistent and substantive negation of the surrounding noise, the exhibition proposes a medative, introspective environment infilled with a great deal of humor and self-sarcasm.
In his threefold role as colllector, observer and curator, the artist revisits a set of personal references, ranging from familiar objects to seminal paintings that have influenced and inspired his practice, which brought together, compose a new manageable archive of both things and images that allows for the repositioning of both thought and the praxis of painting.
In the works of the exhibition, objects are isolated, carefully observed and contained in the space of the canvas. Hence, they are redefined as they become parts of a peculiar collection, which draws on the past but is continuously reformulated and reconstituted in the present tense. The uncanny landscapes complement the still lives by further enhancing the symbolic and dream-like character underlying the visual narrative of the exhibition. As the familiar is often rendered strange in the works, the notion of the home as refuge is destabilised and ultimately negated. After all, the home itself is neither illustrated nor is it depicted in the paintings, but is rather only inferred. Going back home is nothing more than an ample opportunity to initiate a dialogue with one’s notes.
Irini Bachlitzanaki
Artist – Curator
Vasilis Zografos
“BackHome”
Χωρίς το σπίτι ο άνθρωπος θα ήταν ένα ον κατακερματισμένο. Το σπίτι είναι ένα μεγάλο λίκνο. Η ζωή ξεκινά καλά, έγκλειστη, προστατευμένη…Όταν ονειρευόμαστε το σπίτι στο οποίο γεννηθήκαμε συμμετέχουμε σε αυτήν την αρχέγονη θαλπωρή.»
Στο μύθο προέλευσης που προτείνει ο Γκαστόν Μπάτσελαρντ, άρρηκτα συνδεδεμένο με το χώρο και την ιδέα του σπιτιού, ο άνθρωπος στην πρωτογενή κατάστασή του είναι προστατευμένος. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η αίσθηση θαλπωρής μοιάζει αβέβαιη, άπιαστη σχεδόν, καθώς χρειάζεται να επιστρατευτεί ένας μηχανισμός εξίσου ασαφής, μια απατηλή κατάσταση σαν αυτή των ονείρων μέσα από την οποία μπορεί κανείς να την κατανοήσει. Η απροσβασιμότητα της έννοιας που προτείνει ο Μπάτσελαρντ παραλληλίζεται με την αδιορατότητα που παρατηρεί και ο Χάιντεγκερ στο εξιδανικευμένο σπίτι. Κατά το δεύτερο η έννοια του κατοικείν, το ταξίδι στην ουσία του σπιτιού, εμπεριέχει εξ αρχής την ιδέα ενός χαμένου σπιτιού.
Ένα τέτοιο ταξίδι είναι κι αυτό που επιχειρεί ο Βασίλης Ζωγράφος μέσα από τις αινιγματικές νεκρές φύσεις και τα παράξενα τοπία που παρουσιάζονται στην έκθεση BACKHOME, ένα ταξίδι σε οικεία ζωγραφικά πρότυπα που τα θεωρεί σπίτι και προσωπικό καταφύγιo. Ένα ταξίδι επιστροφής που εστιάζει στον εσωτερικό διάλογο, που απαιτεί πνευματικό μόχθο και ψυχική δαπάνη και βασίζεται στην ανάγκη μιας προσωρινής ανασυγκρότησης. Αντλώντας τη δυναμική της από μια διακριτική αλλά επίμονη και ουσιαστική, ταυτόχρονα, άρνηση του γύρω θορύβου, η έκθεση προτείνει ένα περιβάλλον ηρεμίας, διαλογισμού και εσωστρέφειας, εμποτισμένο με αρκετή δόση χιούμορ και αυτοσαρκασμού.
Σε ρόλο συλλέκτη, παρατηρητή και επιμελητή, ταυτόχρονα, ο καλλιτέχνης επιστρέφει στις δικές του αναφορές, είτε πρόκειται για προσωπικά αντικείμενα είτε για ζωγραφικά έργα από τα οποία αντλεί τις επιρροές του, και δημιουργεί ένα νέο διαχειρίσιμο αρχείο εικόνων και πραγμάτων που επιτρέπει την επανατοποθέτηση τόσο της σκέψης, όσο και της ζωγραφικής πράξης.
Στα έργα της έκθεσης τα αντικείμενα απομονώνονται, παρατηρούνται προσεκτικά, περικλείονται στο τελάρο και επαναπροσδιορίζονται, καθώς συνθέτουν μια ιδιότυπη συλλογή που αφορμάται από το παρελθόν, αλλά μορφοποιείται και ανασυστήνεται διαρκώς σε ενεστώτα χρόνο. Τα αλλόκοτα τοπία δρουν συμπληρωματικά ως προς τα υπόλοιπα έργα, δίνοντας έμφαση στον συμβολικό και ονειρικό χαρακτήρα της εικαστικής αφήγησης. Το οικείο γίνεται συχνά ανοίκειο, παράξενο, και η ιδέα του σπιτιού ως καταφυγίου αποσταθεροποιείται ή ακυρώνεται. Εξάλλου το σπίτι δεν εικονογραφείται, ούτε απεικονίζεται, μόνο υπονοείται, και η επιστροφή σε αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από μια επαρκή αφορμή για να μιλήσει κανείς με τις σημειώσεις του.
Ειρήνη Μπαχλιτζανάκη
Εικαστικός – Επιμελήτρια Εκθέσεων