Vasilis Zografos
“Simple Lessons of Perception”
This discussion is the only one that was recorded, so we decided to have rather than the usual essay about the exhibition at Tsatsis Projects/Artforum in February, 2006, a collaborative text.
Place: The studio at Edessa 2 in Thessaloniki.
Time: Afternoon on 30 December 2005.
Thalea
All of our discussions even since last March, with pretext each work that began, that advanced, that was completed, and that changed place in the space… I would call them lessons of perception and awareness about the offering of landscape and finally the secret of painting.
Vasilis
About the offering of Landscape I am reminded of Gerhard Richter’s thoughts and I’ll read it exactly: “My landscapes are not only beautiful, or nostalgic, with a Romantic or classical suggestion of lost Paradises, but above all ‘untruthful.’ By ‘untruthful,’ I mean the glorifying way we look at Nature. Nature, which in all its forms is always against us, because it knows no meaning, no pity, no sympathy, because it knows nothing and is absolutely mindless, the total antithesis of ourselves. Every beauty that we see in landscape, every enchanting color effect or tranquil scene, or powerful atmosphere, every gentle linearity or magnificent spatial depth or whatever – is our projection.” I find this quotation liberating, because it is formulated with such clarity that I also felt that what I was painting was not a representation but a transfer of sensation, of the psyche dimension and my perception about things.
Thalea
I dare therefore another formulation: Is it a landscape? Yes… or, maybe not!!
Give emphasis in this formulation mainly to the punctuation, in other words, to the in essence unanswerable question mark and to the continuous exclamation mark. And both marks moreover participate as much in the process of the works’ creation/construction as in the process of its conception.
Vasilis
Hence therefore my painted landscapes are not “natural” they are “human”.
Thalea
Nature is green, but Nature is also all the colors that when combined are black. Let’s talk about the colors that you use.
Vasilis
Green, turquoise, emerald, terre verde, phthalo green.
Thalea
Dampness, fluidity, preservation and supply, entrapped energy.
Vasilis
Gray and black, colors/non colors, in tonalities.
Thalea
Gray: the bodiless, the praise of the shadow, the illusion, the unfulfilled, the degradition.
Black: the hidden process, the secret, the complete wholeness, the final outcome.
Vasilis
Let’s pay with what is automatically recognizable.
Thalea
Mountain – high horizons that invalidate the sky.
Vasilis
Retreatism.
Thalea
Tree.
Vasilis
Self-supported, the homo erectus.
Thalea
Animal.
Vasilis
The Carrier of instinct, guiltless atrocity and possibility of liberation.
Thalea
Shack as minimal cultural allusion.
Vasilis
Store room, shelter and ultimate shelter – Grave.
Mountain, Tree, Animal, Shack equivalent to the setting or diffused atmosphere are submitted amalgamated with continuous, small, gestural, repetitive brushstrokes.
Thalea
Like whispers.
Vasilis
In dimensions 110×130, 120×140, 140×160 cm.
Thalea
And all these like a need for determinations and commentaries about the Image and the Word.
Thalea Stefanidou
Ηistorian – critic of art
Vasilis Zografos
‘’Απλά Μαθήματα Αντίληψης’’
Η συνομιλία αυτή είναι η μόνη που καταγράφτηκε, έτσι το αποφασίσαμε – θέλοντας να υπάρχει αντί άλλου κειμένου για την έκθεση στο Tsatsis Projects/Artforum το Φεβρουάριο του 2006, ένα συνεργατικό κείμενο.
Τόπος: το εργαστήρι της οδού Εδέσσης 2 στη Θεσσαλονίκη.
Χρόνος: απόγευμα στις 30 Δεκεμβρίου του 2005.
Θάλεια
Εγώ, όλες τις συζητήσεις μας από τον περασμένο Μάρτιο ακόμα, με αφορμή κάθε έργο που ξεκινούσε, άλλο που προχωρούσε, άλλο που ολοκληρωνόταν, άλλο, άλλα που άλλαζαν θέση στο χώρο… θα τις ονόμαζα μαθήματα αντίληψης και επίγνωσης για τη δωρεά του τοπίου και εντέλει το μυστικό της ζωγραφικής.
Βασίλης
Για τη δωρεά του Τοπίου εγώ ανακαλώ τις σκέψεις του Gerhard Richter και σου τις διαβάζω ακριβώς: «Τα τοπία μου δεν είναι μόνο όμορφα, ή νοσταλγικά, με τη ρομαντική ή κλασική ιδέα των χαμένων παραδείσων, αλλά πάνω απ’ όλα ‘ανειλικρινή’. Με τη λέξη ‘ανειλικρινής’ εννοώ τον εξιδανικευμένο τρόπο με τον οποίο κοιτάμε τη φύση. Η φύση, που σε όλες τις μορφές της είναι εντελώς παράλογη, το απόλυτο αντίθετο από εμάς, είναι απάνθρωπη. Όλη η ομορφιά που βλέπουμε στα τοπία, όλο το χρώμα, η ήρεμη ή βίαιη φύση μιας σύνθεσης, το λεπτεπίλεπτο δίκτυο από γραμμές, ο απέραντος χώρος και άλλα πράγματα που θα μπορούσα ν’αναφέρω είναι μια προβολή του εαυτού μας».
Αυτό το παράθεμα το βρίσκω λυτρωτικό, γιατί σ’ αυτό διατυπώνεται με πολλή καθαρότητα αυτό που διαισθανόμουν και εγώ, ότι δηλαδή, ό,τι ζωγράφιζα δεν ήταν αναπαράσταση αλλά μεταφορά της αίσθησης, της ψυχικής διάστασης και της αντίληψής μου για τα πράγματα.
Θάλεια
Να τολμήσω λοιπόν μια άλλη διατύπωση: Is it a landscape? Yes…or, maybe not!! Δώσε βαρύτητα σ’ αυτή τη διατύπωση κυρίως στη στίξη, δηλαδή στο αναπάντητο στην ουσία ερωτηματικό και στο συνεχές θαυμαστικό. Και τα δυο αυτά σημεία εξάλλου μετέχουν τόσο στη διαδικασία δημιουργίας / κατασκευής του έργου όσο και στη διαδικασία πρόσληψής του.
Βασίλης
Άρα λοιπόν οι ζωγραφικοί μου τόποι δεν είναι “φυσικοί” είναι “ανθρώπινοι”.
Θάλεια
Η Φύση είναι πράσινη, αλλά η Φύση είναι και όλα τα χρώματα που το χαρμάνι τους είναι το μαύρο. Ας μιλήσουμε για τα χρώματα που χρησιμοποιείς.
Βασίλης
Το πράσινο, το τιρκουάζ, το σμαραγδί, το terre verde, το phthalo green.
Θάλεια
Υγρασίες, ρευστότητα, διατήρηση και τροφοδοσία, παγιδευμένη ενέργεια.
Βασίλης
Το γκρι και το μαύρο, χρώματα / μη χρώματα, σε τονικότητες.
Θάλεια
Γκρι: το ασώματο, το εγκώμιο της σκιάς, η ψευδαίσθηση, το ανεκπλήρωτο, η ταπείνωση.
Μαύρο: η κρυμμένη διαδικασία, το μυστικό, η πλήρης ολότητα, η κατάληξη.
Βασίλης
Ας παίξουμε με ό,τι είναι αυτόματα αναγνωρίσιμο.
Θάλεια
Βουνό – υψηλοί ορίζοντες που ακυρώνουν τον ουρανό.
Βασίλης
Αναχωρητισμός.
Θάλεια
Δέντρο.
Βασίλης
Αυτοστηριζόμενο, ο homo erectus.
Θάλεια
Ζώο.
Βασίλης
Ο Φορέας ενστίκτου, απενοχοποιημένης βαρβαρότητας και δυνατότητας ελευθερίας.
Θάλεια
Καλύβι ως ελάχιστη πολιτισμική νύξη.
Βασίλης
Ταμιείο, καταφύγιο και τελικό καταφύγιο – Τάφος.
Βουνό, Δέντρο, Ζώο, Καλύβι ισάξια με το φόντο ή τη διάχυτη ατμόσφαιρα υποβάλλονται συγχωνευμένα με συνεχείς, μικρές, χειρονομιακές, επαναληπτικές πινελιές.
Θάλεια
Σαν ψίθυροι.
Βασίλης
Σε διαστάσεις 110×130, 120×140, 140×160 εκ.
Θάλεια
Και όλα αυτά σαν μια ανάγκη προσδιορισμών και σχολίων για την Εικόνα και το Λόγο.
Η Θάλεια Στεφανίδου είναι ιστορικός – κριτικός τέχνης